ÇÖREK OTU YAĞI NEDİR VE FAYDALARI NELERDİR?

Çörekotu

Bitkinin Bilimsel Adı: Nigella sativa L.
Familya: Ranunculaceae (Düğünçiçeğigiller)
Bitkinin Türkçe Adı: Çörekotu
Bitkinin İngilizce Adı: Black Cumin
Kullanılan Kısmı: Tohumları
Kullanılan Kısmın İngilizce Adı: Black Cumin Seed

---

Kullanım Amacı

Dahili Kullanım:

• Tohumlar geleneksel olarak astım, bronşit ve romatizma tedavisinde kullanılır.

• Tohumlardan hazırlanan tentür; iştah kaybı, ishal, bağırsak hareketlerini artırmak ve bağırsak boşaltımını kolaylaştırmak amacıyla kullanılır.

• Ayrıca damla formu solucan düşürücü (antihelmintik) olarak, cilt döküntülerinin tedavisinde ise destekleyici olarak kullanılır.

• Çörekotu; süt artırıcı, gaz giderici (karminatif), bağışıklık sistemini güçlendirici, adet söktürücü, düşük yaptırıcı, idrar artırıcı, böbrek taşı düşürücü, karaciğeri destekleyici, sindirimi kolaylaştırıcı ve spazm çözücü etkileriyle de bilinir.

• Karın ağrısı, kronik baş ağrısı, migren ve cıva zehirlenmesinde de geleneksel olarak kullanılmaktadır.

• Kavrulmuş siyah tohumlar kusmayı durdurmak amacıyla da kullanılabilir.

Harici Kullanım:

• Soğuk algınlığında, el ve ayak şişmelerinde, pigment eksikliği (vitiligo), saç dökülmesi, egzama, cilt lekeleri ve sivilce tedavisinde haricen uygulanmaktadır.

---

Kullanım Şekli

Tohum, çay (infüzyon) ve lapa şeklinde kullanılır.

---

Dozaj

Dahilen:

• Çay (infüzyon):
  2–5 gram toz haline getirilmiş çörekotu tohumu üzerine 150 mL kaynar su eklenir.
  15–20 dakika demlendikten sonra süzülür.
  Taze hazırlanmış çay, günde 2–3 kez içilir.

Haricen:

• Soğuk algınlığı: Kaynatılan tohumlar ılıdıktan sonra göğüs üstüne sarılır.

• El ve ayak şişmeleri: Tohumlar ezilerek suya karıştırılır, el ve ayaklar bu suya daldırılarak bekletilir.

---

Uyarılar

• Tohum ekstrelerinin ve bileşenlerinin toksisitesinin düşük olduğu bildirilmiştir.

• Ancak yüksek dozlarda (2 g/kg veya üzeri) kullanıldığında hareketlerde yavaşlama ve solunum güçlüğü oluşabilir.

• Kullanım süresince şikayetler devam eder ya da kötüleşirse bir eczacıya veya hekime başvurulmalıdır.

• Hamilelikte kullanılmamalıdır.

---

Saklama Koşulları

Işıktan ve nemden korunarak, ağzı sıkıca kapatılmış, plastik olmayan kaplarda ve serin bir ortamda saklanmalıdır.

"A'dan Z'ye Tıbbi Bitkiler" Kitabından alıntıdır.

Nigella sativa (ÇÖREKOTU YAĞI) Bilimsel Analizi

 

Familya: Ranunculaceae

Kimyasal Bileşenler:

1. Sabit Yağ (%30-35):

• Linoleik Asit (Omega-6, %50-60):
• Anti-inflamatuvar
• Epidermal bariyer onarımı
• Oleik Asit (Omega-9, %20-25):
• Derin nemlendirici
• Palmitik Asit (%10-15):
• Yumuşatıcı ve stabilizatör

2. Uçucu Yağ (%0.5-1.5):

• Timokinon (%30-50):
• Ana aktif bileşen (antioksidan ORAC: 20,000 µmol TE/g)
• p-Simen (%15-25):
• Antimikrobiyal
• Karvakrol (%5-10):
• Antifungal

3. Diğer Aktif Bileşenler:

• Nigellin: Alkaloid (immünomodülatör)
• Saponinler (%0.1-0.3):
• Ekspektoran etki
• Vitamin E (Tokoferoller):
• Anti-aging

Farmakolojik Etkileri:

1. İmmünomodülatör Etkiler:

• IgE düzeylerini %40 azaltır (1)
• NK hücre aktivitesini artırır

2. Anti-inflamatuvar Etki:

• COX-2 ekspresyonunu inhibe eder (2)
• TNF-α üretimini %60 azaltır

3. Antimikrobiyal Aktivite:

• S. aureus’a karşı 18 mm inhibisyon zonu
• Candida albicans’ta fungal gelişimi durdurur

4. Dermatolojik Faydalar:

• Sedef hastalığında plak boyutunu %45 küçültür (3)
• Egzamada kaşıntıyı %70 azaltır

Klinik Kullanım Alanları:

Geleneksel Tıp:

• İbn-i Sina’da “Ölümden Başka Her Derde Deva”
• Mısır’da firavun mezarlarında bulunmuştur

Modern Tıp Uygulamaları:

• Dermatoloji:
• Atopik dermatit
• Vitiligo tedavisi
• Solunum Yolu Hastalıkları:
• Astım tedavisinde adjuvan
• Metabolik Hastalıklar:
• Tip 2 diyabet tedavisi

Farmasötik Formülasyonlar:

Formülasyon	Konsantrasyon	Endikasyon
Saf yağ	%100	Masaj / Aromaterapi
Kapsül	500 mg/gün	İmmün sistem destek
Krem	%5-10	Egzama/sedef
Nanoemülsiyon	%2-4	Transdermal uygulama

Dozaj ve Uygulama:

1. Oral Kullanım:

• Yetişkinler: 1-2 çay kaşığı/gün (bal ile karıştırılabilir)
• Çocuklar: ½ çay kaşığı/gün (3 yaş üstü)

2. Topikal Uygulama:

• Cilt: 2-3 damla direkt uygulama
• Saç: 10 ml + 5 damla lavanta yağı ile masaj

Kontrendikasyonlar & Yan Etkiler:

Kontrendikasyonlar:

• Gebelik (uterus stimülasyon riski)
• Kanama bozuklukları (antiagregan etki)

Yan Etkiler:

• Nadiren mide yanması
• %1-2 kontakt dermatit

Bilimsel Kaynaklar:

1. Salem ML (2005). International Immunopharmacology
• Timokinonun immünomodülatör etkileri
2. Houghton PJ (1995). Journal of Ethnopharmacology
• Anti-inflamatuvar mekanizmalar
3. Dwarampudi LP (2012). Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine
• Sedef hastalığındaki klinik etkiler

Farmakokinetik Veriler:

Parametre	Değer
Cmax (oral)	2.1 µg/ml (3 saat)
Biyoyararlanım	%58 (yağ formunda)
Eliminasyon	Safra (%70) + Renal (%30)

Toksikoloji Verileri:

Test	Sonuç
LD50 (oral)	2.4 g/kg (sıçan)
Ames Testi	Negatif
Dermal Toksisite	OECD 404 uyumlu

Sonuç:

Çörekotu yağı, timokinon içeriğiyle "doğal sitokin inhibitörü" olarak kabul edilir. Klinik çalışmalarda romatoid artritte %68, astım semptomlarında %55 iyileşme sağlamıştır. Hem topikal hem oral kullanımda güçlü farmakolojik etkileri olan, geleneksel tıpla modern farmakolojinin buluştuğu nadir bitkisel ajanlardandır.

⚠️ Uyarı: Kan sulandırıcı kullananlar hekime danışmalıdır!